روماتیسم قلبی

این بیماری گسترش جهانی دارد ولی از دهه ۶۰ به بعد به خصوص در کشورهای پیشرفته شیوع آن کاهش یافته‌است. به طوری که شیوع آن در آمریکا ۲ در ۱۰۰هزار نفر و در کشورهای در حال توسعه ۱۰۰ مورد در یکصد هزار نفر است.علت این کاهش، شیوع استفاده از آنتی‌بیوتیکها در درمان عفونتهای میکروبی است. سن شیوع این بیماری در۶ تا ۱۵ سالگی است که عفونت بااسترپتوکوک گروه آ متداول است. این بیماری در کودکانزیر ۴ سال و بزرگسال بالای ۴۰ سال نادر است. بیماری حدود ۲-۶ هفته بعد از عفونت گلو با استرپتوکوک شروع می‌شود (در عفونت پوستی تب روماتیسمی ایجاد نمی‌شود.). ضایعه مشخص این بیماری التهاب نزدیک عروقی گرانولوماتوز است.درگیری قلبی می‌تواند خود محدود شونده و یاپیشرونده باشد. بیشتر دریچه میترال (۷۵-۸۰%) و سپس دریچه آئورتی (۳۰%) درگیر می‌شوند. دریچه‌های سه‌لتی و ریوی کمترین شیوع درگیری را در این بیماری دارند. التهاب مفصلی (آرتریت) با مشخصات دردشدید، تورم، گرمی، و گاهی قرمزی مفصلکه می‌تواند از مفصلی به مفصل دیگرنقل مکان کند (آرتریت مهاجر). شایعترین مفاصل درگیر عبارتند از مچ دست، آرنج، زانوها و مچ پا. التهاب مفصلی معمولاً در عرض ۱۴-۱۰ روز فروکش می‌کند ولی بدون درمان، سایر مفاصل نیز ممکن است درگیر شوند. بیماری توسط علایم (کرایتریای) جونز تشخیص داده می‌شود. علایم بیماری و تشخیص در تشخیص این بیماری از کرایتریای جونز که اولین بار در سال ۱۹۹۲ مطرح شد استفاده می‌شود. برای تشخیص وجود دو علامت ماژور ویا یک ماژور و دو مینور به علاوه علائم عفونت استرپتوکوکی اخیر (به جز در کره) کافی است. معیارهای اصلی (ماژور) 1. کاردیت التهاب قلب بیشتر در کودکان و نوجوانان مبتلا دیده می‌شود و وجود هر یک از موارد پریکاردیت ، نارسایی قلبی ، کاردیومگالی ، نارسایی دریچه میترال یا آئورت به معنی وجود کاردیت است. 2. اریتما مارژیناتوم یا نودولهای زیرپوستی. 3. کره سیدنهام(درگیری سیستم عصبی مرکزی با ماهیت حرکات غیرارادی اندام‌های تحتانی و فوقانی) 4. پلی آرتریت مهاجر، که مفاصل بزرگ را درگیر می‌کند. معیارهای فرعی (مینور) شامل تب، درد بدن بالاخص در محل مفاصل( آرترالژیا )،افزایش فاکتورهای فاز حاد التهابی (پروتیین crp، و افزایش سرعت رسوب گلبولهای قرمز خون یا ESR)، اختلال در نوار قلب (افزایش فاصله PR) در کنار علایم فوق، اثبات وجود عفونت بااسترپ گروه آ تشخیص بیماری را تایید می‌کند. علل تب روماتیسمی از یک عفونت استرپتوکوکی قبلی (معمولاً عفونت گلو) که ۶-۲ هفته قبلاز بروز علایم تب روماتیسمی رخ می‌دهد ناشی می‌گردد. این اختلال، یک اختلال خودایمنی است که در آن پادتن‌های تولیدشده بر ضد باکتری استرپتوکوک بر ضد مفاصل و قلب نیز واکنش نشان می‌دهند. عوامل تشدید کنندهبیماری تغذیه نامطلوب سابقه خانوادگی تب روماتیسمی زندگی در شرایط پرجمعیت یا غیربهداشتی داشتن استعداد ابتلای مکرر به عفونت‌های تنفسی فوقانی عفونت‌های استرپتوکوکی درمان‌نشده یا ناقص درمان‌شده پیشگیری در مورد هر نوع عفونت گلو به‌خصوصدر کودکان کشت گلو از نظر استرپتوکوک باید انجام شود. در صورت تشخیص درمانبا آنتی‌بیوتیک می‌تواند از بروز تب روماتیسمی پیشگیریکند. عواقب موردانتظار عفونت‌های استرپتوکوک معمولاً با درمان قابل علاج هستند. تب روماتیسمی قابل پیشگیری است ولی قابل علاج (درمان قطعی) نیست. این عارضه در عرض ۱۲-۲ هفته فروکش می‌نماید. در بعضی موارد، تب روماتیسمی ممکن است به دریچه‌های قلبی آسیب بزند. دریچه آسیب دیده را می‌توان با جراحی تعویض کرد. در موارد نادر تب روماتیسمی حتی با درمان می‌تواند کشنده باشد. عوارض احتمالی آسیب دایمی دریچه‌های قلب کهمنجر به نارسایی احتقانی قلب می‌گردد. حملات بعدی تب روماتیسمیحاد در پی عفونت مجدد با استرپتوکوک درمان اصول کلی بررسی‌های تشخیصی ممکن است شامل آزمایش‌های خون، کشت گلو و نوار قلب و رادیوگرافی قفسه سینه و قلب باشد. هیچ آزمون اختصاصی برای تشخیص تب روماتیسمی وجود ندارد. در موارد خفیف، مراقبت در منزل کافی است ولی در موارد شدید ممکن است بستری در بیمارستان لازم باشد. درجه حرارت بیمار و تعداد نبض او را روزانه اندازه‌گیری کرده و برای ارایه به پزشک ثبتنمایید. اگر بیمار گلودرد یا سرفه دارد از یک دستگاه مرطوب‌کننده با بخار سرد استفاده کنید. دستگاه مرطوب‌کننده را هر روز تمیز کنید.بهداشت دهانی مطلوب مهم است. درمان *. آسپیرین برای کاهش التهاب استفاده می‌شود.بسته به شدت بیماری از استروئیدها هم استفاده می‌شود. *. درصورت درگیری قلب، بسته به شدت درگیری از داروهای قلبی استفاده می‌گردد. *. آنتی‌بیوتیک‌ها برای مقابله‌وریشه کن کردن عفونت استرپتوکوکی. *. استفاده از پنی سیلین تزریقی هر ۲۸ روز یک بار به عنوان درمان پیشگیری کننده تا ۵ سال و در صورت درگیری قلبی تا آخر عمر توصیه می‌گردد. فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری تا هنگامی که بررسی‌ها نشان دهد بیماری فروکش کرده‌است بیمار باید در بستر استراحت نماید. مدت استراحت لازم به این منظور معمولاً ۵-۲ هفته‌است ولی در برخی موارد به ماه‌ها استراحت نیاز است. مهیا کردن یک لگن یا توالت کنار بستر باعث می‌شود که بیمار مجبور نباشد برای رفتن به توالتاز بستر برخیزد. درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟ اگر شما یا کودک شما دارای علایم تب روماتیسمی باشد. بروز علایم زیر در طی درمان: -ورم پا و پشت - کوتاهی نفس - استفراغ یا اسهال - سرفه - درد شدید شکم - تب - اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده‌اید. داروهای تجویزی ممکن است با عوارض جانبی همراه باشند.