صرع

بیماری صَرع یا اپی‌لپسی (به انگلیسی : epilepsy )‏در نورولوژی به حالتی گفته می‌شود که شخص٬ بدون عامل برانگیزاننده خاصی مثل افت قند خون، تب، کمبود کلسیم و غیره مکرراً دچارحملات تشنج شود. بنابراین به مجرد یک حمله تشنج نمی‌توان گفت فردی به بیماری صرع مبتلا شده‌است.در مواردیکه تشنج در اثر عامل برانگیزاننده بروزکرده باشد با رفع عامل مثلاً افت قندخون و یا کمبود کلسیم، حملات تشنج نیز متوقف می‌شوند. اما اگر بدون وجود علت و یا بعداز کنترل و یا رفع عوامل برانگیزاننده٬ حملات تشنج بازهم تکرار شود آن موقع بیماری صرع مطرح می‌شود. گاه علت صرع وجودیک اختلال ساختمانی در مغز مانند تومور است اما در اغلب موارد هیچ علت خاصی یافت نمی‌شود. در برخیاز کودکان مبتلا، حملات تشنج به دنبال یک محرک حسیمثل نورهای شدید بروز می‌کنند و گاه هیچ عامل شروع کننده ای وجود ندارد.از علل شناخته شده صرع تومورهای مغزی، بیماریهاییکه بر رگهای خونی مغز اثر می‌گذارند و انواع سموم می‌باشد. به غیر از صرع علل متعدد دیگری نیز برای تشنج وجود دارد که یکی از آنها تب بالاست (تشنج ناشی از تب). تعریف تشنج نوشتار اصلی: تشنج تشنج در واقع اختلال گذرای عملکرد مغزی است که در اثر تخلیه الکتریکی غیر طبیعی در سلولهای عصبی مغز پیدا می‌شود و سبب ایجاد علائم گوناگونی مثل از دست دادن ناگهانی هوشیاری، انقباض عضلات و یا تغییرات حسی و رفتاری در فرد می‌شود. این امواج الکتریکی غیر طبیعی در نوار مغزی ثبت و قابل مشاهده خواهند بود. گاه دلیل تشنج اختلالات ناگهانیبه‌علت وجود یک عامل مثل تب بوجود می‌آید. انواع صرع صرع ها در حالت کلی به دو دسته صرع منتشر ( گرندمال ) و صرع موضعی ( پارسیل ) تقیسم بندی می شوند. صرع موضعی خود به دو زیرشاخه صرع ساده (بدون بیهوشی) و صرع مرکب (همراه با بیهوشی) تقسیم می شود. شایعترین نوع صرع در میان بزرگسالان صرع پارسیل مرکب است. در کودکان تشنج های تونیک – کلونیک شایعتر است، بیشتر از سه چهارم کودکان مبتلا به صرع، از این نوع تشنج رنج می‌برند، صرع پتی مال یا ابسانس یا کوچک دومین نوع شایع صرع در کودکان است که بعد از رسیدن به سن بلوغ از بین می رود. صرع بزرگ یا تشنج تونیک – کلونیک معروفترین نوع صرع، صرع منتشر (Grand mal) است. این صرع هنگامی رخ می‌دهد که مناطق حرکتی مغز دچار عارضه شده‌است و اسپاسمهای شدید و بیهوشی را دربردارد. در اغلب موارد صرع اصلی، قبل از آغاز حمله وغش به بیمار یک حالت درونی دست می‌دهد که این اخطار خوانده می‌شود. این حالت در لاتین Aura نامیده می‌شود و می‌تواند به صورت روانی یا جسمی باشد. مثل شنیدن صدایی (جسمی) و یا احساسخوشبختی یا بدبختی (روانی). بیمار ممکن است بوی مشخصی را حس کند و یا گمان کند که نور درخشندهای می‌تابد. بعد از چند لحظه بیمار بیهوش می‌افتد که این مرحله کوتاه، تونیک است که تمام ماهیچهها متشنج و منقبض می‌شوند، تنفس بیمار قطع می‌شود و رنگش نیز ممکن است کبود شود. مرحله بعدی کلونیک است که اندامها تکانهای مختصری می‌خورند. در خلال این مدت بیمار ممکن است زبانش را گاز بگیرد. مراحل علائم تشنجتونیک – کلونیک به ترتیب زیر است: *. تحریک پذیری یا رفتارهای غیرعادی به مدت چند دقیقه پیش از بروز تشنج (Aura). *. اسپاسم و انقباض عضلات که ۳۰ ثانیه طول می‌کشد و بیمار در طی آن بیهوش شده و به زمین می‌افتد و تنفس نامنظم می‌شود. *. حرکات پرشی اندامها یا صورت که می‌تواند از ۲۰ ثانیه تا چند ساعت طول بکشد. در این مرحله ممکن است بیمارزبانش را گاز بگیرد و کنترل مثانه یا روده را از دست بدهد. *. پس از آنکه تشنج متوقف شد، ممکن است بیمار تا چند دقیقه و به ندرت تا ده دقیقه بیهوش باقی بماند. *. بعد از بازگشت هوشیاری کودک معمولاً گیج استو سردرد دارد و ممکن است به خواب رود . صرع کوچک یا تشنج ابسانس صرع کوچک (Petit mal)، که در آن مناطق حسی دستگاه عصبی مرکزی دچار آسیب می‌شود. در بین بچه ها شایع است که معمولاً تشنج آنی است و یک لحظهبه طول می‌انجامد. کودک بازی را متوقف کرده و ساکت می‌ایستد در حالی که یک حالت سستی و بیحالی در صورتش دیده می‌شود. پس صرع کوچک عبارتست از زایل شدن شعور برای مدتی کوتاه، بدون اینکه در بیمار تشنج یا زمین خوردگی و یاAura دیده شود. این نوع صرع یکی از شایعترین صرعها نزد کودکان و دانش آموزان است .رنگ پریده، چشمانش به یک نقطه خیره شده و از اطراف خود بی خبر است. مدت آن حتی امکان دارد بسیار کوتاه بوده وقابل رویت نباشد. شروع آن از سه تا سیزده سالگی است که اگر درمان اصولی شود برای همیشه از بین می‌رود و در غیر اینصورت در سنین بالاتر به صرع بزرگ تبدیل خواهد شد. از علل این نوع صرع، تومورها، حوادث، تصادف، ضربههای مغزی و ...را می‌توان بیان کرد. از نشانه هایبارز صرع کوچک که می‌توان در کلاس درس مشاهده کرد، نحوه نوشتن املا دانش آموزان است که ممکن است در حین حمله، دو یا سه خط از املا را جا بیندازند. پس ازحمله علاوه بر رنگپریدگی، سستی و بی حالی، احساس خواب به کودک دست خواهد داد.