پوکی استخوان

پوکی استخوان یا استئوپورز طبق تعریف انجمن ملی بهداشت(هیات ایجاد اتفاق نظر برای پیشگیری از استئوپروز) [پ ۱] ، یک اختلال اسکلتی است که ویژگی بارز آن کاهش استحکام استخوان بوده و فرد را در معرض خطر شکستگی قرار می‌دهد. [۱] همه‌گیرشناسی در ایالات متحده، ۱/۵ میلیون شکستگی ناشی از استئوپروز در سال دیده می‌شود [۲] که هفتصدهزار مورد آن در مهره‌ها، دویست و پنجاه هزار مورد در استخوان رادیوس ، دویست و پنجاه هزار مورد در لگن و سیصدهزار مورد در سایر استخوان‎ها رخ می‎دهند. [۳] شکستگی‌های لگن وخیم‌ترین عارضه استئوپروز بوده و میزان مرگ ومیر آن در سال اول بیش از ۲۰٪ است. [۴] بیش از ۵۰٪ بیمارانمبتلا به شکستگی لگن قادر به بازگشت به حالت ایستاده قبلی نبوده و تقریبا ۱۰٪ آنان نیاز به تسهیلات مراقبتی دراز مدت خواهند داشت. سه چهارم شکستگی‌های لگن در زنان رخ می‌دهد. بعد از سن ۵۰ سالگی، خطر بروز شکستگی لگن در طول زندگی برای زنان سفیدپوست ۱۷٪ و برای مردان سفیدپوست ۶٪ می‌باشد. اگر سنجش تراکم مواد معدنی استخوان را ملاک قضاوت قرار دهیم،۱۳ الی ۱۷ میلیون زن دچار کاهش توده استخوانی در گردن استخوان ران بودهو ۴ الی ۶ میلیون زن سفیدپوست یائسه مبتلا به استئوپروز می‌باشند. [۱] هرچند میزان عوارض(موربیدیته) در شکستگی‌های مهره‌ای کمتر است، اما میزان مرگ ومیر آنها بهدلیل خطر بیماری‌های ریوی و قلبی-عروقی بیشتر است. فقط یک سوم از شکستگی‌های مهره‌ای که در پرتونگاری تشخیص داده می‌شوند، تحت مراقبت طبی قرار می‌گیرند. در زن‌ها پوکی استخوان در سن ۳۵ سالگی آغاز می‌گردد. [۵] علل بیماری این بیماری در دوران یائسگی زنان بسیار شایع است زیرا در این دوران استروژن بسیار در بدن زنان کم می‌شود. همچنین کمبود مواد معدنی مانند کلسیم ، پروتئین و ویتامین دی و استعمال دخانیات مانند سیگار باعث پوکی استخوان می‌شود. در شرایطکمبود مواد معدنی در رژیم غذایی، بدن این کمبود را از بافت‌های استخوانی می‌گیرد و این کار در طول زمان باعث فقر استخوان‌ها از لحاظ مواد معدنی ودر نتیجه پوکی استخوان می‌گردد.همچنین با بالا رفتن سن تخریب بافتاستخوانی بیش از ساخت آن می‌شود وبا گذشت زمان و دردوران کهنسالی این عارضه بروز می‌کند. برخی از بیماری‌ها مثل پرکاری تیروئید، کم کاری غدد جنسی، آرتریت روماتوئید ، بیماری کوشینگ و دیابت و مصرف برخیداروها مثل کورتنو لووتیروکسین ٬ فورزماید ، هپارین ٬فنیتوئین نیز در طولزمان باعث پوکی استخوان می‌گردند. عواملدیگری نیز مثل کم تحرکی یا کمبود وزن بیش از ۱۰٪ نسبت به وزن دورانجوانی یا بی‌ام‌آی کمتر از۱۹ ٬عوامل وراثتی واعتیاد به الکل باعث پوکی استخوانهستند. [۶] باور بر این بود که مصرف بیش از اندازه کافئین از فاکتورهای خطر است اما تحقیقات تازه نشان می‌دهد ارتباط زیادی بین استئوپروزی و مصرف کافئین وجود ندارد. [۱۰] علایم برخلاف بسیاری از بیماری‌های مزمندیگر که علائم و نشانه‌های متعددی دارند، استئوپروز یک بیماری خاموش و بدون علامت استتا زمانی که یک شکستگی ایجاد شود. [۲] که هفتصدهزار مورد آن در مهره‌ها، دویست وپنجاه هزار مورد در استخوان رادیوس ، دویست و پنجاه هزار مورد در لگن و سیصدهزار مورد در سایر استخوان‎ها رخ می‎دهند. [۳] شکستگی‌های لگن وخیم‌ترین عارضه استئوپروز بوده و میزان مرگ ومیر آن در سال اول بیش از ۲۰٪ است. شکستگی‌های ناشی از استئوپروز ، شکستگی‌های هستند که به طور معمول در آن موقعیت‌ها در افراد سالم شکستگی استخوان رخ نمی‌دهد [۱۶] [۱۷] . که این شکستگی‌ها به عنوان شکستگی ناشیاز شکنندگی در نظر گرفته می‌شوند. [۱۸] [۱۹] [۲۰] شکستگی‌های لگن پس از سقوط رخ می‌دهند، اما دو سوم شکستگی‌های مهره‌ای به صورت خاموش بودهو با یک فشار مختصر مانند بلند کردن یک جسم، عطسه کردن و خم شدن رخ می‌دهند. [۱] شکستگی‌ها کمر درد ناگهانیاز نشانه‌های فروپاشی مهره‌است. شاخص‌های خطر عوامل خطر برای شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان را می توان به دو گروه قابل کنترل و غیرقابل کنترل تقسیم کرد. علاوه بر این بیماری‌هایی خاص و اختلالاتی نیز وجود دارند که پوکی استخوان در آنها بعنوان یک عارضه شناخته می‌شود. استفاده از داروها بطور تئوریک یک عامل خطر قابل کنترل است اگرچه در اغلب موارد افزایشخطر ابتلا به پوکی استخوان بر اثر دارودرمانی اجتناب ناپذیر است. البته کافئین خطر ابتلا به پوکی استخوان را بالا نمی‌برد. [۲۱] شاخص‌های غیرقابل کنترل از مهم ترین عوامل غیرقابل کنترل در افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان می توان به افزایش سن(در مردان و زنان)، جنسیت مونث، کمبود استروژن پس از یائسگی که باعث کاهش حجم مواد معدنی در استخوان می‌شود، اشاره کرد. البته در مردان کاهش سطح تستوسترون منجر به پوکی استخوان می‌شود. در حالی که پوکی استخوان در همه نژادهای بشری رخ می‌دهد اروپایی‌ها و آسیایی‌ها در ابتلا به پوکی استخوان مستعدترند. [۲۲] تشخیص تشخیص استئوپروز معمولا به دنبال یک شکستگی بالینی حاد یا انجام آزمایش سنجش تراکم استخوان مسجل می‌شود. [۱] رادیوگرافی‌ها می‌توانند شکستگیفشاری مهره‌ها را نشان دهند، [۲۳] ولی شواهد پرتونگاری کاهش توده استخوانی تا هنگامی که ۳۰٪ از توده استخوان تحلیل نرفته، ایجاد نمی‌شود. [۲۴] عکس‌های پرتونگاری شاخص خوبی برای تشخیص استئوپروز نیستند زیرا نفوذ کم یا بیش از حد اشعه در فیلم عکاسی روی کیفیت آن تاثیر می‌گذارد، از این‌رو رادیوگرافی‌ها راهنماهای خوبی برای پی بردن به استئوپروز نیستند و غالباً تشخیص براساس سنجش تراکم مواد معدنی استخوان مسجل می‌گردد.